Forest Ranger (Range Officer) chungchanga Zara kawmna

(Interview-a min zawh te, eng te nge ka zir nasat bik te, engtinnge ka zir chiah tih te hre duh in lo awm ve te a nih a, zawh duh bik te in neih chuan min rawn zawt zel dawn nia aw)

Kawmtu: Ka pu chibai.
Zara: Chibai le.

Kawmtu: A hei, han sawi tan deuh thawr mai ila. Thu ziah nuam i ti hle thin niin kan lo hria a, han sawi zau deuh teh.
Zara: Ka thil tum tam tak zinga pakhat chu Lehkhabu ziah hi a ni. Lehkhabu hmasa ber atana ka lo suangtuah thin chu – MCS-te, HSLC&HSSLC topper, Central Service-a lut, etc. te hi result chhuah hlimin an lar hluai a, an reh leh mai thin. Kan mamawh ber - an zir dan hi kan hre tlem hle. He’ng ho hi kâwm kual a, an chanchin ziah hi ka(n) tum a. Tun exam-ah khan lo hlawhtling lo ta ila’ng chuan kan bawhzui ka ring.

Kawmtu: Nih, eng emaw off topic deuh hlek han sawi lawk teh.
Zara: Fur khawchhiat ni-a, bathlara ruah mal, ka kut phaha rawn tla fep fep ka thlir dauh dauh thin lai te kha mitthlaah a rawn lang thar.

Kawmtu: Eng nge kan inzawh hmasak ber ang? Sikul kai tanni atanga B.Sc. (Ag.) zir chhoh dan te han sawi teh le.
Zara: A, chu zawng, sawi chakawm viau mah se chhungkuaa sawi chi chauh a ni e. Tangkaipui theih ni a i rin chin chauh min zawt ta mai che.

Kawmtu: Hmm…a tha alawm. College i luh tan phat atang khan tum fel ren rawn i nei ni khan kan lo hria a. Min hrilh thei ang em?
Zara: Mi han tawng peih dan hi. Pawi lo, hrilh vek ang che.
College ka zawm tirh phat atanga ka thil tum te chu: -
1) Sawrkar zem zen loh
2) Sawrkar sum ei hektu ni lova, tanpui lettu nih
3) Mahni kea din
4) Agriculture hi mahnia champion pui
              Kan zir chho zel a, kan chhiar zau zel a, ‘Entrepreneurship’ lam chuan ka rilru a luah thuk deuh deuh a. B.Sc. zawh meuh chuan thil tum 2 chauh ka nei a: a) Sumdawn b) Foreign-a Masters chhunzawm.
              Sumdawn (Agripreneurship) bul tan tumin B.Sc.-ah chuan ka chawl ta a.
Chhan hrang hrang, mi tana hriat ninawm tur leh mahnia vawn chi thil avangin M.Sc. (Ag.) chu B.Sc. (Ag.) ka zir chhuahna college-ah tho chuan ka zawm leh ta a ni.

Kawmtu: A lawmawm e. Han sawi zawm zel teh, a ngaihnawm nangiang.
Zara: M.Sc. (Ag.) ka zawm leh hma hian (a ruka ka apply) MBA (at Latvia) leh M.Sc. Tourism (at Germany) te chu seat ka hmu a. Ka nu hian foreign-a awm a phal loh thu a sawi lawk daih tawh avangin ka bawhzui ta lo thung.

Kawmtu: Ropui khawp mai. A dawt leh atan chuan - M.Sc. (Ag.) i zirlaia i nun khawihtute, i hriatreng turte leh tangkai thei nia i hriat han sawi leh ta che, bawihpui.
Zara: Hun dangah hmun dangah kan la ti zawk dawn nia aw.  

Kawmtu: Forest Ranger kalkawng kha tawikim deuh takin han sawi teh a, thianpa.  
Zara: First semester kan zir lai hian tum em em vang pawh ni lovin Forest Ranger hnaruak chu kan apply ve a. Kan apply atanga a kum kum lehah body measurement leh physical efficiency test (PET) nei tura koh kan ni ta a ni. He body measurement neih ni turah hian ka pi, ka pa nu chu zingkarah a boral hlauh mai a. Thiantha te’n duhsakin min ko lawm lawm naa ka pi tana ka tihtheih hnuhung tiin taksa intehna lama kal lo tur chuan rilru ka siamfel ta nghal a.
 Pathian remruat dan hi chu a mak asin. He inteh Ni tuk chiah hian PET neih nghal tur a ni a, chumi tur chuan admit card an dawng theuh a. Chu admit card-ah chuan office lam aṭangin seal an chhu theuh a. Ka cousin pakhat admit card-ah chuan seal an lo chhu lo hlauh mai a. Office lama an rawn koh lehnaah chuan, chawhnu tlai tawh tak ni mah se ka va kalpui ve mai mai ang e, ka ti a. Zing dar sawm vela an zawhfel vek tawh chu tlai dar li velah ka va ti ta hlauh a nih chu.
              PET nei turin kan tlan dawn ta. Mipa tan km 25 tlan tur a ni a. Mualpui aṭangin kan tlan a, Hualngohmun kan thleng a, kan let leh a ni. Kan tlan ni hian ni a sa em em a, chhun pachangah kan tlan bawk a ni. Chawn tha chat, tlan thleng thei lo, pheikhawkina ke awt, ni sat vanga tlu te zingah khan keini aia lehkhathiam engzat tak awm ang maw?
              PET zawh hnu hian ka hna dil pakhat zawk chu ka la bawhzui ang ren rawn. Thla khat vel a la awmin kan bei chho ta a. ‘Kan’ ka tih hian tuna Forest Ranger ka tlinpui, ka nau leh ka thianpa nih fawm pakhat ka sawina zel a ni.
              College lama kan senior pakhat hian min rawn text a, “English coaching class kal ngei ngei rawh u. Hmannia AEO written ka tlinpui zinga a tam zawk te kha reilote tal English coaching class an kal a nia. Naktuk aṭangin kal ang che u,” tiin thahnemngai takin min rawn hrilh a. Kan upa ber thianpa hian tunlaia Mizorama coaching centre lar ber/tha ber hi a nei a, chu chu kan va be hman tep a. Chu ka thianpa chuan chanchinbu aṭangin hmun danga mi a lo hmu fuh a, chutah zawk chuan admission kan va ti ta a.  Rei ka kal lo. Min zirtirtu chu kei aiin a thiam ka ti bik lo tlat a; tin, extra pawisa a sawi rik ni atang chuan ka kal zawm ta lo nghal a. Ka thiana chu ka kal loh chhan tak ka hrilh ta lo.

Kawmtu: Rin ai daihin i tawngduh mai ka ti. I sawi zawm zel hma in...Exam dawn hnaih thla khat vel te chauh kha han sawi dawn ta ila. Ni khatah darkar engzat nge lehkha i zir?
Zara: Ka chhungte’n min awl hneh bawk a, darkar 15 aia tlem zir ni ka nei lo maithei e.

Kawmtu: Eng bu te nge i zir?
Zara: 







Kawmtu: Internet lam atang tein i zir thin em? Eng te nge i zir thin?
Zara: Lehkhabu ai maha nasain internet lam hi ka rawn. SlideShare (PowerPoint hmanga topic chi hrang hrang zirbingna) lam  ka en nasa a; tin, YouTube aṭangin ka zir nasa hle. YouTube channel ka hman nasat te chu-
















Kawmtu: Written result a chhuah lai khan eng nge i lo tih?
Zara: Result a chhuah Ni tak hi Mizoram aiawha Asia Pacific Youth Exchange (APYE), Thailand lam kan kalna tur flight ticket an book ni a ni a, ticket an cut dawn hma minit 2 vel emawniah result a rawn chhuak ta hlauh. MPSC app (MIPUSEC)-ah hian result hrang hrang hi a rawn chhuak a. Ka thianpa u, Vety officer exam chu a tlin ve leh ve loh en ka tum lai takin kan result hi ka hmu ta a ni.

Kawmtu: Interview tur khan thla khat vel in nei a, engtin nge i zir? Thui lutuk lovin aw.
Zara: December thla chhung kha chu zir ka tum viau na a, ka zir loh a tam zawk. January Ni 2 chho emaw atanga interview Ni, Ni 15 thleng kha chu ka zir tha ve e. Ka u u leh hian GK bu leh Magazine thahnem tak (ka en tak loh) hi a rawn lei a. Vanglaini chanchinbu hi a hard copy leh internet-a an website aṭangin nitin ka chhiar thin bawk. Internet lamah question awm thei tura ka rin ka zawng kual a, a chhanna nen ka ziak thla thin. Zawhna awm thei ni a ka hriat leh a chhanna tha ber nia ka hriat chu computer-ah ka ziak thla a, phek 150 vel chu ka ziak e.

Kawmtu: I tlin ve mai danah hian a awl a ni ang. In syllabus min han hmuh ve reng reng teh.
Zara: Vel a che. Kan beih nasat ve zia.















Kawmtu: A har vak lo a nih hi. A tawp na’n - Tuna Forest Ranger hna i tlin atanga mi hriat atana tha i rin tlem han sawi la.
Zara: 1) Exam beitu zawng zawng zingah tawngtaina ka dawn hnem ber ka ring. Phone-a ka biak chin leh kan Ina rawn chuangkai chin kha chu min tawngtaipui turin ka sawm tawp mai a ni.
              Ka ni pakhat hi tuktin zing tawngtai Inkhawma kal thin a ni a. Tuk khat chu thawh a hai a, ka tana tawngtai turin Biak Inah a hranin a zuk kal leh ngat a ni. Ani hian ni khatah vawi 3 te min tawngtai sak thin. Ka thiannu hian thingthiin vawi tamtak min tawngtaisak bawk. Chhungte leh thiante tawngtaipuina ka dawn hi chhiar sen a ni lo. Interview dawn tukah college lama ka thiannu pakhat hian a phone-a a screenshot min rawn thawn a – “Reminder: Zara interview today”. Min tawngtaipui thu min rawn hrilh bawk.

2) Thawkrimte chu Pathian hian mal a sawm ngei ngei turah ka dah tawp. Kan thawhrim a, kan hlawhtling lo a nih chuan kan tan rem hran a ruat a ni mai.

3) Zirpui neih a tha: Ka thianpa nen khan zirdun thin chiah lo mah ila, phone-ah kan zir chin te, zawhna te kan inthawn chamchi a. A rukin inel mah ila, kan intichak tawn hle. MPSC lama lo hlawhtling tawh te aṭangin strategy tha deuh deuh hi a hria a, written exam hnu khan min hrilh ve chauh! Tling lo ila chuan ka spin deuh ang. Mahse kei aiin a tichhe ta hlauh. 😁

4) Mi zawt peih rawh u: Exam tura zir tan Ni aṭangin Lehkhabu rawn tur ho mi ka zawt nasa hle. Zir dan te, interview dan te, pawimawh te, etc.mi ka zawt kual nasa hle. Min nin chang pawh a tam ang. Tanpui kan la dil loh chuan kan theihtawp kan la chhuah lo a ni, tih hi ka ngaihdan kha ni ve tlat si a le.

5) MPSC hnuaia hna lak hi khawtlangin kan hlut hle.

6) Result min rawn lawmpuitu apiang deuh thaw mai khan an lungchhiatthu an rawn sawi tel deuh vek. Mi hian min lo va ngaihlu thiam tak em.

7) Ka pu (ka nu) chanchin rawn sawi lang an awm zeuh zeuh. Ka sawi thui lovang. Ka ngaihtuah apianga ka mittui la titlatu a ni. Hna ka neih thleng min dampui tum kha a ni asin le.

8) English bik pakhat – Idioms and Phrases kha sangkhat vel ka by-heart a, ka zir loh 3 a rawn la chhuak hram.

9) In lo hriatfuh loh palh takin - College ka kal laia ka thil tum, hlen ka tum leh chak te kha an la danglam lova, a kawng a hrang rih maiah ka ngai e.

10) Ka farnu (cousin), ka patea fanu hian interview ka neih dawn zan leh a tuk zingah message thui tak, fuihna thu leh tawngtaipuina thu min rawn thawn a, ka ngaihlu hle bawk.

11) Interview result chu kan interview zo, In ka haw thlen hma in a chhuak a, ka chhungte’n min lo hriat khalh.
                     Lawmthu sawi sen loh ka ba e. Zir tur, zir dan, lehkhabu hawh tur, lehkhabu hawhna, ka chhungte, min tawngtaipuitu zawng zawng te, interview dan ka zawh, a...ka hlawhtlin chhanah hian mi 100 aia tam an inrawlh hialin ka hria. Ka lawm em em e. Pathian min venna leh A awmpuina hlutzia te hi aw... A malsawmna dawngtu ka ni te hi a va'n ropui tak em. Helai hi i chhiar thleng a nih chuan Pathian hnenah lawmthu min lo sawipui nitin dawn nia.

Kawmtu: Aw le, duhtawk mai dawn ila. Tangkaipui an awm ve ngut ang em maw chu?
Zara: Tangkaipui an awm tak loh paw’n Pathianin rem a tih chuan tu leh fate tan ni mai rawh se.

Kawmtu: Kan lawm e. Mangtha.
Zara: Keipawh ka lawm e. Mangtha tha le.





Ka u u leh hian written exam tura inbuatsaih lai atang tawh in zantin deuh thaw eitur min siam thin. Hei tak hi chu interview tura inbuatsaih lai.

Interview tura internet lama en bak chu he'ng te hi ka en e.














Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

The Road to Forest Ranger (Range Officer)

SASRD Mizo Memories (2012-2016)